Ndryshimi i klimës i shkaktuar nga njeriu ka luajtur një rol “absolutisht të madh” në valët ekstreme të të nxehtit që kanë goditur Amerikën e Veriut, Evropën dhe Kinën këtë muaj, sipas një vlerësimi shkencor të botuar të martën.
Gjatë korrikut, moti ekstrem shkaktoi kërdi në të gjithë planetin, me temperatura rekord në Kinë, Shtetet e Bashkuara dhe Evropën Jugore, duke shkaktuar zjarre, mungesë uji dhe rritje të shtrimeve në spitale të lidhura me nxehtësinë.
Gjatë fundjavës, mijëra turistë u evakuuan nga ishujt grekë të Rodosit dhe Korfuzit për t’i shpëtuar zjarreve të shkaktuara nga një valë e nxehtë rekord.
Rritja e përqendrimeve të gazeve
Pa ndryshimet klimatike të shkaktuara nga njeriu, ngjarjet e regjistruara këtë muaj do të ishin “jashtëzakonisht të rralla”, sipas një studimi nga World Weather Attribution, një ekip global shkencëtarësh që shqyrtojnë rolin e ndryshimit të klimës në motin ekstrem.
“Temperaturat evropiane dhe të Amerikës së Veriut do të ishin praktikisht të pamundura pa efektet e ndryshimeve klimatike”, tha Izidine Pinto nga Instituti Meteorologjik Mbretëror i Holandës, një nga autorët e studimit, në një konferencë për shtyp.
“Në Kinë, kishte rreth 50 herë më shumë gjasa të ndodhte në krahasim me të kaluarën.”
Ekipi World Weather Attribution vlerësoi se përqendrimet në rritje të gazeve serrë e bënë valën e të nxehtit në Evropë 2.5 gradë Celsius më të ngrohtë se sa do të ishte ndryshe. Ata gjithashtu rritën valën e të nxehtit në Amerikën e Veriut me dy dhe atë në Kinë me një gradë Celsius.
Përveç ndikimit të drejtpërdrejtë në shëndetin e njerëzve, nxehtësia shkaktoi dëme të mëdha të të korrave dhe humbje të bagëtive, thanë shkencëtarët, me të mbjellat e misrit dhe sojës në SHBA, bagëtinë meksikane, ullinjtë e Evropës Jugore dhe pambukun kinez të prekur rëndë.
Faktori kryesor
El Nino ka të ngjarë të kontribuojë në nxehtësinë shtesë në disa rajone, por rritja e gazeve serrë është faktori kryesor, thanë shkencëtarët, dhe valët e të nxehtit do të bëhen më të mundshme nëse emetimet nuk reduktohen. Ata vlerësuan se periudha të zgjatura të nxehtësisë ekstreme ka të ngjarë të ndodhin çdo dy deri në pesë vjet nëse temperaturat mesatare globale rriten dy gradë Celsius mbi nivelet para-industriale.
Temperaturat mesatare aktualisht vlerësohet të jenë rritur me më shumë se 1.1 gradë.
“Ngjarjet që vëzhguam nuk janë të rralla në klimën e sotme,” tha Friederike Otto, një shkencëtare në Institutin Grantham për Ndryshimet Klimatike në Londër, duke folur në një konferencë shtypi.
“Nuk është për t’u habitur nga pikëpamja klimatologjike që këto ngjarje po ndodhin në të njëjtën kohë. Për sa kohë që djegim lëndë djegëse fosile, do të shohim gjithnjë e më shumë nga këto ekstreme. Nuk mendoj se ka një provë më të fortë që shkenca ka paraqitur për ndonjë pyetje shkencore.” /sarandacity.al/
