Panorama të bukura, shpatet malore, paqe – Alpet janë një destinacion popullor si në verë ashtu edhe në dimër. Por kjo është vetëm njëra anë e medaljes.
Radhët kilometrike të automjeteve, vendet e bukura alpine plot me makina të parkuara, radhët e njerëzve që lëvizin përgjatë shtigjeve malore dhe turmat në ashensorë janë gjithashtu një realitet.
Ndërkohë, hotele të mëdha janë ngritur në vendbanime të shumta, dikur idilike që dominojnë panoramën.
Ky rajon po përballet me fluksin e turistëve, por po përballet edhe me pasojat e ndryshimeve klimatike. “Mund të shihet qartë se ngrohja po përparon shumë më shpejt në Alpe sesa në mesataren globale,” thotë Steffen Reich i Shoqatës Alpine (shoqata më e madhe kombëtare e alpinistëve).
Periudhat më të gjata dhe më intensive të motit të ngrohtë dhe me pak borë rezultojnë në shkrirjen e akullnajave dhe ngrirjes së përhershme. Stuhitë po regjistrohen gjithnjë e më shpesh, kodra të tëra mbeten pa pemë, shiu i dendur çon në erozionin e tokës dhe më shpesh duhet të përgatitet për rrëshqitje të mundshme dheu dhe ortekë.
Rritje e numrit të turistëve?
Turizmi është një nga burimet kryesore të të ardhurave në Alpe, ndaj heqja dorë nga ardhja e mysafirëve nuk është një opsion serioz. Pavarësisht problemeve të shkaktuara nga ndryshimet klimatike, “Alpet përfundimisht do të bëhen edhe më të njohura në mesin e turistëve“, beson Reich, duke përmendur faktin se në të ardhmen do të jetë më i freskët në Alpe sesa në rajonet e ulëta.
Për ato rajone që përfitojnë kryesisht nga turizmi i skive, ndryshimet klimatike do të thotë se ata do të duhet të ndryshojnë strukturën e ofertës së tyre.
Turizmi i skijimit në kohë me gjithnjë e më pak reshje bore dhe rritje të temperaturës mesatare nuk do të jetë më i mundur kudo. Deri më tani, bora artificiale është përdorur si zëvendësim i borës natyrale. Por sapo temperaturat kalojnë pikën e ngrirjes, bora artificiale është e pakuptimtë, veçanërisht pasi prodhimi i saj kërkon shumë ujë dhe energji. Dhe gjithsesi ka gjithnjë e më pak ujë në Alpe.
Alpet janë rajoni më i rëndësishëm për turizmin dimëror në botë. Rreth gjysma e zonave të skive në Tokë ndodhen pikërisht atje. “Në të ardhmen, njerëzit nuk do të shkojnë në Alpe për ski, por për turizëm dimëror, dhe aktivitetet në terren do të përshtaten me kushtet që mbizotërojnë atje”, thotë Henriette Adolf nga CIPRA (Komisioni Ndërkombëtar për Mbrojtjen e Alpeve). Mund të jetë skijim parcial, për shembull, sepse një mbulesë relativisht e hollë bore është e mjaftueshme për atë lloj aktiviteti. Ose, si mjet i fundit, vizitorët do të duhet të heqin dorë plotësisht nga çdo aktivitet i dëborës.
Për më tepër, vëren Reich, destinacionet malore do të duhet të fokusohen gjithnjë e më shumë në turizmin gjatë gjithë vitit, jo vetëm kryesisht në muajt e dimrit.
Alpinizmi në kohë ndryshimesh klimatike
Ndryshimet klimatike nuk ndikojnë vetëm në turizmin e skijimit. Sipas ekspertëve, ecja mund të bëhet një aktivitet gjithnjë e më i rrezikshëm. “Rreziqet në male po rriten, nuk ka dyshim,” thotë Rolf Sägesser nga Sëiss Alpine Club SAC. Shoqata Austriake e Alpeve shton se për shkak të pasojave të ngrohjes globale, rreziku për alpinistët po rritet “dramatikisht” në zonat me lartësi më të madhe, pra në rajonet ku (ende) gjenden akullnajat.
Ka ende ngrica të përhershme në zonat malore me pamje nga veriu mbi 2400 metra mbi nivelin e detit. Funksionon si një lloj “ngjitësi” për gurët, d.m.th. Por ndërkohë, edhe kjo tretet dhe pa atë “ngjitës” rritet rreziku i ortekëve, rrëshqitjeve apo rrëshqitjeve të dheut.
Në parim, përkundër gjithë kësaj, shëtitja në Alpe është ende e mundur, sipas Reich. “Në disa raste, ndoshta një zonë do të jetë e mbyllur për alpinistët për një kohë për shkak të një rrëshqitjeje të mundshme, por nuk mendoj se është realiste që zona të tëra alpine të mbyllen për vizitorët.”
Sa turistë janë shumë për Alpet?
Nëse fluksi i turistëve në Alpe rritet si rezultat i ndryshimeve klimatike, disa zona mund të “fillojnë të shpërthejnë”. Në Tirolin e Jugut, popullsia vendase është e mendimit se tashmë ka shumë turistë. Disa lokacione si Liqeni Braies janë jashtëzakonisht të njohura në mesin e turistëve, kryesisht për shkak të peizazhit që është një motiv i njohur në Instagram.
“Ne kemi arritur kufijtë e burimeve tona, kemi probleme me trafikun dhe fermerët vendas po përballen me problemin e mosgjetjes së strehimit me një çmim të pranueshëm,” tha CNN në pranverën e vitit 2023. /sarandacity.al/
