Gazetarët e ish-Jugosllavisë: si trajtohen turistët në Shqipërinë komuniste

Memorie.al ka publikuar disa pjesë nga libri i panjohur deri më sot për lexuesit shqiptar, të titulluar “Shqipëria e Enver Hoxhës” i cili është botuar në vitin 1981 në Beograd, nga një grup gazetarësh të agjencisë së shtetërore të lajmeve Tanjug, pra të ish-Jugosllavisë së Titos dhe të përkthyer më pas dhe botuar në gjuhën shqipe në Prishtinë.

Aty, një theks i veçantë i vihet trajtimit të turistëve atë botë.

“Mirë se vini në të vetmin vend vërtet demokratik të botës. Me këto fjalë të shqiptuara me tonin e patetikës zyrtare, priti në prill të këtij viti ‘ciceroni turistik’ zyrtar grupin e turistëve britanikë ndërsa i afrohej i hutuar vijës kufitare. Para kësaj, udhëtarëve iu ndanë ‘ciceronët turistikë’ në gjuhën angleze, në të cilët mysafirëve të huaj u jepeshin udhëzime dhe informata preçize, se si mund të hyjnë në Shqipëri, si mund të sillen dhe nga mund të qarkullojnë. Në këtë udhëtim, të cilin ‘ciceroni’ e përsërit për rastin që ndokush të mos e ketë lexuar, thuhet se pantallonat e turistëve nuk mund të jenë shumë ‘këmbanorë’ e as në ‘ngjyra shumë të çelëta’. Turistet me mini ose maksi funda, nuk mund të hyjnë e as t’i shfrytëzojnë këto derisa të jenë në Shqipëri.

Nëse nënpunësit kufitarë çmojnë se rrobat e ndonjë turisti janë të ‘pahijshme’, përkatësisht të papranueshme për shqiptarët, mund të kërkojnë prej tij të ndërrohet përpara se të kalojë kufirin. Natyrisht nëse këtë e refuzon, për të rampa (trau) do mbetet i lëshuar…! Meshkujve me flokë të gjata dhe me mjekër, hyrja gjithashtu nuk u është lejuar. Nënpunësit e doganës shikojnë gjithashtu me kujdes edhe bagazhin personal, dhe të marrin librat e revistat për të cilat çmohet se kanë përmbajtje politike, fetare, pornografike.

Pas këtij ceremoniali, që në shumë turistë të mësuar me të hapurit e kufijve evropianë do të ndikojë në mënyrë hutuese, të huajt do të shkelin në truallin e këtij vendi në të cilin, përmendoret e Stalinit janë një nga karakteristikat e dukshme. Kështu me këto ‘udhëzime’ dhe ‘informata’ zyrtare, turisti do të hyjë në këtë vend, të cilin kronikët e quajtën ‘i vetmuari evropian’, e disa madje “shkretëtirë evropiane”, thuhet për pjesën e turizmit të huaj nën komunizëm.

E si gjithnjë, një theks të veçante merrnin bunkerët.

“Kjo sindromë e shtetrrethimit që ju imponua dhe, do të mund të thuhet, ju mboll tërë kombit, nxiti para disa vitesh edhe fushatën e ‘bunkerizimit të Shqipërisë’. Në Shqipëri bunkerët prej betoni mbijnë si kërpudhat pas shiut. Për këta bunkerë prej betoni, një gazetar francez shkroi nga fundi i vitit 1980 këto impresione: ‘Po sa shkelet në truallin shqiptar një dukuri bie në sy. Ngado që njeriu hedh shikimin-përgjatë rrugëve, nëpër qytete dhe fshatra, në shpatet e brigjeve, në fusha dhe në bjeshkë-kudo si pjata të përmbysura shihen këta bunkerë të çuditshëm, të cilët sot janë gati pjesë e peizazhit të zakonshëm të Shqipërisë, si në fshatra ashtu dhe nëpër qytete.

Në formë sfere, të punuar prej betonarmesë dhe të ngritura mbi gropa të thella, zakonisht të kamufluara me shkurre e dhe, me një ose më shumë frëngji, këto fortifikata të vogla fotografimi i të cilave, është i ndaluar rigorozisht, janë të parapara në rend të parë për mbrojtjen nga desanti ajror. Udhëheqësit shqiptarë, sigurisht krenarë për këta bunkerë, pohojnë se këta mund t’i shkatërrojë vetëm arma bërthamore….’

Ky ndërtim i bunkerëve është bërë gati sëmundje në këtë vend. Disa udhëtarë të huaj pohojnë se në disa lokalitete në brendësinë e vendit qytetarët ndërtojnë shtëpi me frëngji! Ata gjithashtu pohojnë se Shqipëria shpenzon më shumë hekur dhe beton për ndërtimin e këtyre bunkerëve, se sa për ngritjen e ndërtesave të banimit”. /sarandacity.al/